దిగ్గజ పారిశ్రామిక వేత్త, దివంగత రతన్ టాటా దశాబ్దాల పాటు ముందుండి నడిపించారు. గ్రూప్ ఛైర్మన్‌గా, టాటా ట్రస్ట్స్ అధిపతిగా ఉన్నత శిఖరాలకు తీసుకెళ్లారు. అయితే టాటా గ్రూప్ విభజనను అర్థం చేసుకునే ముందు దాని నిర్మాణాన్ని అర్థం చేసుకోవడం మంచిది. టాటా గ్రూప్‌లో 26 లిస్టెడ్ కంపెనీలు సహా అనేక కంపెనీలు ఉన్నాయి. వీటిని టాటా సన్స్ అనే కంపెనీ నియంత్రిస్తుంది. ఇది హోల్డింగ్ కంపెనీ. అన్ని టాటా కంపెనీలు కూడా దాని ప్రత్యక్ష నియంత్రణలో ఉన్నాయి.
ఇప్పుడు టాటా కుటుంబంలో అనేక ట్రస్టులు ఉన్నాయి. అవన్నీ కలిసి టాటా ట్రస్టులను ఏర్పరుస్తాయి. ఇది టాటా కంపెనీల హోల్డింగ్ కంపెనీ అయిన టాటా సన్స్‌లో 66% వాటాను కలిగి ఉంది. అందువలన టాటా ట్రస్టులు మొత్తం టాటా వ్యాపారంపై నిర్ణయాత్మక పవర్‌ని కలిగి ఉన్నాయి. అయితే రతన్ టాటా మరణం తర్వాత గ్రూప్‌లో చీలిక ఏర్పడింది. లక్షల కోట్ల పారిశ్రామిక సామ్రాజ్యం భవిష్యత్తు ఏమిటి? అన్నది ప్రశ్నార్థకంగా మారింది. టాటా సన్స్ కు ఎన్ చంద్రశేఖర్ చైర్మన్‌గా ఉన్నారు. అయితే టాటా ట్రస్ట్స్ కు నోయెల్ టాటా చైర్మన్ గా ఉన్నారు.
టాటా సన్స్ ప్రధాన నిర్ణయాలలో నోయెల్ టాటా కీలక పాత్ర పోషిస్తారు. రతన్ టాటా జీవించి ఉన్నప్పుడు ఆయనను ఎంతో గౌరవించేవారు. దాదాపు అందరు ట్రస్టీలు, బోర్డు డైరెక్టర్లు రతన్ టాటా నిర్ణయాలను ప్రశ్నించలేదు. టాటా కుటుంబానికి పది కంటే ఎక్కువ వ్యక్తిగత ట్రస్టులు ఉన్నాయి. వాటిలో సర్ దోరాబ్జీ టాటా ట్రస్ట్ (SDTT), సర్ రతన్ టాటా ట్రస్ట్ (SRTT) ముఖ్యమైనవి. ఈ రెండు ట్రస్టులు టాటా సన్స్‌లో 51% కంటే ఎక్కువ వాటాను కలిగి ఉన్నాయి. అన్ని ట్రస్టులు కలిసి 66% వాటాను కలిగి ఉన్నాయి. టాటా ట్రస్టులకు చెందిన అనేక మంది ట్రస్టీలు గ్రూపులుగా విడిపోయారు.
రెండు ప్రధాన వర్గాలు ఉద్భవించాయని మీడియా నివేదికలు సూచిస్తున్నాయి. టాటా సన్స్ నామినీ డైరెక్టర్ల నుండి తమకు సరైన సమాచారం అందడం లేదని ఒక వర్గం చెబుతోంది. నోయెల్ టాటా ప్రతిదానిలోనూ ప్రత్యక్షంగా పాల్గొంటారు. కొంతమంది ట్రస్టీలు ఆయన నిర్ణయాలలో పారదర్శకత లేకపోవడం పట్ల అసంతృప్తిగా ఉన్నారు. టాటా సన్స్ ఒక పెట్టుబడి సంస్థగా నమోదు అయ్యింది. అయితే అది దాని ప్రకారం పనిచేయడం లేదు. పెట్టుబడి సంస్థగా కొనసాగితే దానిని స్టాక్ మార్కెట్లో జాబితా చేయాలని సెబీ చెబుతోంది.
సెప్టెంబర్ 30, 2025 నాటికి జాబితా చేయడానికి గడువు ఇచ్చింది. అది దాటిపోయింది. టాటా సన్స్ ఎటువంటి నిర్ణయం తీసుకోలేదు. టాటా సన్స్ లిస్టింగ్ కాకపోతే అది తన పెట్టుబడి కంపెనీ రిజిస్ట్రేషన్‌ను వదులుకోవాల్సి ఉంటుందని తెలిపింది. రతన్ టాటా జీవించి ఉన్నప్పుడు కూడా ఈ ప్రశ్నలు లేవనెత్తాయి. ఇదిలా ఉండగా, టాటా సన్స్‌ను స్టాక్ మార్కెట్లో లిస్ట్ చేయాలని మిస్త్రీ కుటుంబం ఒత్తిడి చేస్తోంది. టాటా, మిస్త్రీ కుటుంబాలు ఒకప్పుడు సన్నిహిత స్నేహితులు.
మిస్త్రీ కుటుంబానికి టాటా కంపెనీలలో వాటాలు ఉన్నాయి. మిస్త్రీ కుటుంబానికి టాటా ట్రస్ట్‌లలో కూడా వాటాలు ఉన్నాయి. టాటా సన్స్‌లో మిస్త్రీ కుటుంబానికి 18 శాతానికి పైగా వాటాలు ఉన్నాయి. ఇప్పుడు టాటా సన్స్ లిస్ట్ అయితేనే మిస్త్రీ కుటుంబానికి ఆర్థిక విలువ లభిస్తుంది. లేకపోతే వారికి వాటా ఉన్నప్పటికీ అది పనికిరానిది. అందువల్ల, షాపూర్జీ పల్లంజీ గ్రూప్ (మిస్త్రీ కుటుంబం) టాటా సన్స్ లిస్ట్‌లోనే ఉంది.